Kemaliye'de, eğitim-öğretime başlangıçtan beri çok, hatta aşırı önem veren bir merkez olma özelliği taşımış, ta Yavuz Sultan Selim zamanından başlayarak saraydaki görev almalar dolayısıyla, İstanbul kültürü ve eğitimi Eğin'e taşınmıştır. Saraya olan bu yakınlık, Kemaliye köylerini de doğrudan etkilemiş,okul açılması için özellikle halkın yoğun çabaları olmuştur. İlçe genelinde okuma-yazma oranı %93'tür.
        20. yüzyıl başında ilçe merkezinde 24 mahallenin 11 tanesinde mahalle mektebi, bir rüştiye ve din eğitimi ile birlikte Riyaziye, Tıp, Astronomi gibi konuların da tedris edildiği bir medrese bulunuyordu. 1911 ve 1920 yıllarında, halk tarafından iki okul binası yapılmış, bahçe mahallesinde yapılan bina ise 1922 yılında hizmete girmiş, harf inkılabına kadar eski yazı, 1928 yılından itibaren yeni Türk alfabesi ile eğitim-öğretim çalışmaları yürütülmüştür.
        Ayrıca köylerde halk tarafından yapılan binalar, ne zaman öğretime başlandığı tespit edilemeyen okullar mevcuttur. 1960'lı yıllardan sonra devlet bütçesi ile okullar daha da yaygınlaştırılmıştır, 62 köy ve 11 mezradan 59'un da okul açılarak öğretim yapılmıştı. Ancak nüfusun gittikçe azalması okulların kapanmasına neden olmuştur. Şu anda ilçe merkezinde 3 ve köylerde 17 ilk öğretim okulu eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir.
        1948 yılında yeniden ortaokul açılmış ve 1976'da lise, öğretime başlamış ve son olarakta 1996'da Meslek Yüksek Okulu'nun açılması ile bu eğitim-öğretim faaliyetleri yeni bir boyut kazanarak tekrar gelişmeye başlamıştır.
        Bu köklü eğitim seferberliği sonucunda, devletin idari kademelerinde görev yapan önemli kişilere ilave olarak, yüzlerce öğretmen yetişmiş, çok sayıda öğretim elemanı ve bir cihette eğitimci olan gazeteci ve yazarları ile Kemaliye, uzun yıllar ülke eğitimine katkıda bulunmuş ve bulunmaktadır.